Καμιά σφαγή δεν αποζημιώνεται… αλλά!

ΕΙΝΑΙ ΓΝΩΣΤΟ ότι επισκέφθηκε τη χώρα μας ο Γερμανός πρόεδρος Γιόαχιμ Γκάουκ, και ένα από τα θέματα τα οποία συζήτησε με τον πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια, είναι και οι γερμανικές αποζημιώσεις που περιμένει η Ελλάδα από την γερμανική κατοχή. Φυσικά, ο ίδιος, αρνήθηκε οποιαδήποτε αποζημίωση ή επανόρθωση όπως λέγεται τελευταία. Ο, δυστυχώς μικρός και λίγος όπως αποδείχθηκε Κάρολος Παπούλιας, προσπάθησε να τον πείσει για τα εγκλήματα του Ναζισμού στην Ελλάδα, πηγαίνοντάς τον στο χωριά Λιγκιάδες Ιωαννίνων, όπου συνέβη μια από τις πολλές τραγωδίες στην περίοδο της γερμανικής κατοχής, και αναδεικνύει την απίστευτη εγκληματικότητα και το μίσος κατά των ανθρώπων, των Ελλήνων και όχι μόνο που είχαν οι Ναζί του Χίτλερ! Φυσικά, ο Γερμανός πρόεδρος αταλάντευτος στο όχι, κι ας έλεγε ο Παπούλιας τα αποφθέγματά του περί εγκληματικότητας!

            Επί του θέματος αναφέρεται και η γερμανική εφημερίδα Die Welt, η οποία γράφει μεταξύ άλλων: «Κανείς δεν αμφισβητεί όσα έγιναν κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Η απόρριψη διαπραγματεύσεων με αντικείμενο τις επανορθώσεις είναι ωστόσο σωστή. Το σύγχρονο Διεθνές Δίκαιο χαρακτηρίζεται όλο και περισσότερο από το πνεύμα ότι τα κράτη δεν φέρουν ευθύνη στο διηνεκές. Νέες διεκδικήσεις δρουν στη διεθνή πολιτική σαν ωρολογιακοί μηχανισμοί. Ολόκληρη η ιστορία της αποικιοκρατίας ή ακόμα και ο πόλεμος στο Βιετνάμ θα μπορούσε να τεθεί επί τάπητος» καταλήγει η Die Welt.

            Δεν θα αναφερθώ στην τραγική ιστορία της κυρίας Εσθήρ Κοέν από τα Ιωάννινα, που αξίζει βεβαίως κάποιος να διαβάσει επειδή ο Γερμανός πρόεδρος ζήτησε να τη δει και η ίδια αρνήθηκε: «Μου είναι αδιάφορος ο πρόεδρος της Γερμανίας. Τι να του πω; Τι να μου πει; Πώς να του ξεδιπλώσω τον πόνο μου για να τον καταλάβει;» Και έχει απόλυτο δίκιο!

            Θέλω όμως να μεταφέρω αποσπάσματα από ένα υπέροχο κείμενο που αναφέρεται στη σφαγή του χωριού Λιγκιάδες Ιωαννίνων, το οποίο δημοσιεύεται στη «Μηχανή του Χρόνου». Η σφαγή έγινε στις 3 Οκτωβρίου 1943.

[Πυρπόλησαν τα σπίτια του χωριού, σκότωσαν και έκαψαν, όσους κατοίκους δεν είχαν διαφύγει. Οι ναζί δεν έκαναν διακρίσεις. Σκότωναν αδιακρίτως γυναίκες, μικρά παιδιά και βρέφη. Από τα 82 θύματα του ολοκαυτώματος των Λιγκιάδων, τα 34 ήταν παιδιά και μωρά, οι 37 ήταν γυναίκες και οι 11 ηλικιωμένοι. Από τη «μαύρη» λίστα των εκτελεσθέντων απουσιάζουν οι νέοι άντρες, εξαιτίας ενός τυχαίου περιστατικού. Αν και ήταν Κυριακή, δηλαδή αργία και ημέρα εκκλησιασμού, ο παπάς της περιοχής λειτουργούσε σε ένα διπλανό χωριό και έτσι οι περισσότεροι άντρες αποφάσισαν να πάνε στα χωράφια τους για να δουλέψουν. Όταν επέστρεψαν, αντίκρισαν εικόνες φρίκης! (…)

Από την ομαδική σφαγή επέζησαν ελάχιστοι. Ανάμεσά τους και ένα βρέφος 15 μηνών, ο Παναγιώτης Μπαμπούσκας. Η μητέρα του δολοφονήθηκε εν ψυχρώ από έναν Γερμανό, την ώρα που κρατούσε στην αγκαλιά το μωρό της. Την ώρα που ξεψυχούσε, το βρέφος έπεσε από την αγκαλιά της και ο Γερμανός εκτελεστής το πλησίαζε και του κάρφωσε μια ξιφολόγχη στην πλάτη. Κι όμως, το βρέφος κατάφερε να επιζήσει και βρέθηκε αρκετές ώρες αργότερα να θηλάζει τη νεκρή μητέρα του. Οι κάτοικοι που το βρήκαν το μετέφεραν αμέσως στο νοσοκομείο του ΕΛΑΣ. Κανείς δεν μπορούσε να πιστέψει στο θαύμα. Το μικροσκοπικό πλάσμα είχε καταφέρει να κρατηθεί στη ζωή παρά το ισχυρό τραύμα από την ξιφολόγχη. Ο Παναγιώτης Μπαμπούσκας είναι σήμερα ο μοναδικός επιζών της γερμανικής θηριωδίας. Ζει στην Ελευσίνα, έχει δημιουργήσει οικογένεια και στην πλάτη του έχει ακόμα το σημάδι από την ξιφολόγχη του Γερμανού.

Κάποιοι από τους επιζώντες που σήμερα έχουν πεθάνει, μίλησαν στον Γερμανό ιστορικό Κριστόφ Σμινκ – Γουστάβους και συγκλονίζουν. Ελένη Χολέβα: «εμένα μια σφαίρα βρήκε το παιδί μου τον Αλέξη στο κεφάλι. Του τίναξε τα μυαλά που μου γέμισαν το πρόσωπο και τα στήθια. Έπεσα και εγώ σαν χαμένη σφίγγοντας στην αγκαλιά μου κουτσοκεφαλιασμένο μου παιδί. Ήμουν πνιγμένη στα αίματα». Χαράλαμπος Λιούρης: «Μες στην πόρτα στάθηκε ένας Γερμανός. Άρχισε να μας πυροβολεί με το αυτόματο. Εκεί που λες, αφού τον είχα αγκαλιά, ο Νικήτας πήρε ολάκερη τη ριπή. Εδώ στο λαιμό την πήρε και κρέμασε το κεφάλι του σαν το κατσίκι που σφάζεις. Το αίμα του Νικήτα χύθηκε απάνω μου». Ο δάσκαλος Χρήστος Παππάς, έχασε και τα τέσσερα παιδιά του από τα πυρά των Γερμανών και ένα μήνα μετά έζησε ξανά την τραγωδία, όταν οι εκτελεστές τον υποχρέωσαν να σκάψει στο ρημαγμένο χωριό για να δουν αν πράγματι είχαν εκτελεστεί άμαχοι. «Πήγαμαν λοιπόν σ’ αυτά τα σπίτια και σκάψαμαν στα συντρίμματα. Βρήκαμαν μικρά κεφαλάκια … Μπροστά από διάφορα σπίτια κείτονταν ακόμη ανθρώπινα υπολείμματα…». Αφορμή για το μακελειό ήταν ο θάνατος ενός γερμανού αξιωματικού, του Γιόζεφ Ζάλμινγκερ από τους αντάρτες. Ο Ζάλμινγκερ ήταν παλιός αγωνιστής του Γ’ Ράιχ και συνοδοιπόρος του Αδόλφου Χίτλερ. Περιγράφεται σαν ένας από τους πιο απάνθρωπους Ναζί που πέρασαν από την Ήπειρο. (…)

Κατά καιρούς οι απόγονοι των θυμάτων υπέβαλαν αιτήματα για αποζημιώσεις, αλλά κανένα δεν έχει γίνει δεκτό. Οι Γερμανοί εκτελεστές της σφαγής στους Λιγκιάδες καταδικάστηκαν στη δίκη της Νυρεμβέργης, όμως λίγο αργότερα αφέθησαν ελεύθεροι. Την Παρασκευή (χθες) ο πρόεδρος της Γερμανικής Ομοσπονδίας Γιόαχιμ Γκάουκ πραγματοποίησε συμβολική επίσκεψη στους Λιγκιάδες και κατάθεσε στεφάνι στο μνημείο των πεσόντων, συνοδευόμενος από τον πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια.]

[Δημοσιεύθηκε εφημερίδα "ΠΡΩΙΝΟ ΤΥΠΟ" της Δράμας το Σάββατο 8 Μαρτίου 2014]